کد مطلب:12906 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

بفرماييد وضعيت شرعي سينه زني هاي جديد با آهنگ هاي تند، در آوردن لباس و اعمالي مثل هروله و ... چيست و آيا اصولاً در صورت صحت شرعي، توجيهي براي اين كارها هست؟ با توجه به اينكه اين خصوصيات در مجالس باعث جذب جوانان به اين مجالس است و اگر مفسده اي دارد. چرا ز طرف نهادهاي حافظ احكام دين، فعاليتي در جهت كنترل انحرافات در اين جهت صورت نميگيرد؟

در پاسخ به سؤال شما عرض مي شود كه با استفاده از سبك هاي جديد در صورتيكه موجب سبك شمردن ذكر مصيبت نشود مانعي ندارد. اما اگر مداحي به سبك موسيقي حرام اجرا شود وباعث ايجا غنا شود خواندن و گوش دادن به آن حرام است. مراد از آهنگهاي غير مجاز حرام همان موسيقي غنايي لهوي متناسب با مجالس لهو ومعصيت ميباشد.بنابر آنچه ذكر شد : 1. مداحي توأم با غنا حرام است 2. از مداحي توأم با آهنگهاي حرام بايد اجتناب شود.

البته تشخيص موارد ياد شده به عهده مكلف و تشخيص موسيقي حرام عرفي مي باشد.

اما ذكر اين نكته لازم به نظر مي رسد كه از آنجايي كه بايد حرمت ائمه ( درهر حال حفظ شود به نظر مي آيد كه حتي اگر به فرض مداحي به سبك موسيقي غيرمجاز باعث غنا نشود به جهت امكان وهن نسبت به ائمه اطهار( بايد از خواندن و استماع اين نوع مداحيها اجتناب شود وعلت اجتناب نيز توهين آميز بودن آن به مقام شامخ ائمه اطهار ( مي باشد و همانطور كه شما دوست عزيز مرقوم داشته ايد بجاي تأييد و گسترش اين سبك عزاداريها مي بايست سيره علمي و اهداف ائمه( بيشتر مطرح و شفاف سازي شود و در اين ارتباطتك تك افراد جامعه مسئولند. سوره سباء، آيه 46 در اين ارتباط مي فرمايد : قل انما اعظكم بواحدة ان تقوموا لله مثني و فرادي حضرت امام خمينيره در صحيفه نور، ج5،در توضيح اين آيه چنين مي فرمايند : خداوند تبارك و تعالي در اين آيه مي فرمايند كه يك موعظه به شما مي كنم واين موعظه اياست كه واعظش خداست وآورنده اش پيامبر اكرم( و مي فرمايد : فقط يك موعظه است اين موعظه اهميتش خيلي زياد بايد باشدكه با اين تعبير مي فرمايد آن موعظه اين است كه : إن تقوموا لله مثني و فرادي اينكه قيام كنيد براي خدا،براي اقامه حق قيام كنيد،لازم نيست كه اول يك اجتماعاتي باشد ثم انسان بعد از اجتماعات قيامي كند. يكي يكي هم اين تكليف هست مثني و فرادي هم هست دو تا دوتا هم هست يعني تنهايي تكليف قيام لله هست ميزان اين است كه انسان تشخيص دهد لله است و قيام براي خداست واگر لله شد از اينكه تنها هستيم و جمعيتمان كم است ديگر وحشتي نيست. قيام لله هيج خسران ندارد.



نكته ديگر اينكه همان گونه كه در روايات وارد شده خداوند محبت امام حسين ع را در دلهاي محبانش قرار داده است، عشق حسيني شوري عميق دروجود مردم، از بزرگ و كوچك پديد مي آورد و در پرتو اين شور وهيجان؛ مجالسي به نام نامي حسين ع تشكيل مي شود و مردم با علاقه تمام در آن مجالس شركت مي كنند، اگر اين شور نمي بود مجلس، سرد و بي روح بود، مرام و منطق حسينع در پرتو چنين مجالسي به مردم ابلاغ مي شود.(1)

درست است كه گفته اند: بايد احساسات پا به پاي عقل حركت كند، و بر عقل غالب نگردد، ولي اگر اين احساسات به صورت عشق مقدس درآيد و اين عشق آبروي عقل باشد در پرتو آن مي توان عقل را از قيد زنجيرهاي مادي آزاد ساخت.

همه شنيدهاند وقتي كه عاشورا، حضرت عباس ع خود را به آب فرات رسانيد، با اين كه تشنه بود و از نظر عقل ميبايست رفع تشنگي كند تا بهتر بتواند مجاهده كرده و از حريم برادرش دفاع كند، ولي به ياد لب تشنة برادر افتاد، عشق و احساسات پاكش به جوش و خروش آمد، از آب نياشاميد.

مقام عشق را درگه بسي بالاتر از عقل است كسي اين آستان بوسد كه جان در آستين دارد

پس هم بايد عقل باشد و هم احساسات، زنجير زني و سينه زني و حسين حسين گفتن، ابراز احساسات است، در پرتو اين احساسات، مردم با مرام حسين ع آشنا مي شوند و حجت بر مردم تمام مي شود، اين است معناي سخن پيامبر ص :

ان الحسين مصباح الهدي و سفينة النجاة؛ حسين چراغ هدايت و كشتي نجات است (2)

تجديد خاطره زندگي پرشور او و به نظر آوردن فاجعة جانسوز كربلاي او، چراغي تابان براي هدايت است؛ هر كس از روشني اين چراغ استفاده كند به راههاي گمراهي و چاههاي تباهي نيفتد، بلكه به كشتي سوار مي شود، تا غرق نگردد، علاوه بر اين خود اين احساسات شعاري بر ضد ظلم و حمايت از حق است.

البته در صورتي كه اين امور به عنوان هدف نباشد تا به حال تخدير درآيد بلكه بايد مقدمه و وسيله راهيابي باشد.

ما در اسلام نمونه هاي بسياري از اين قبيل داريم، مثلاً در موسم حج، هروله و دويدن مخصوصي هفت بار بين صفا و مروه، يا رمي جمره و چندين سنگ به ستون هاي مخصوصي زدن، و يا قرباني كردن، با اين كه مي بينيم بر اثر نبودن وسايل، گوشتها از بين مي روند و اين عمل به صورت اسراف در مي آيد در ظاهر، به نظر آنان كه عقلشان در چشمشان است چه سودي دارد؟ ولي اينها ابراز احساساتي است، تا خاطرة زندگي بانوي پرهيزكار؛ مادر اسماعيلع حضرت هاجر س تجديد شود كه چگونه براي پيدا كردن آب براي فرزندش بين صفا و مروه رفت و پس از هفت بار، مأيوسانه به سوي فرزندش آمد و ديد خدا به او عنايت كرده و در زير پاهاي اسماعيل آب بيرون آمده است، هرگاه كسي دل به خدا ببندد، چنين نتيجه مي گيرد، تا خاطرة اسماعيل و ابراهيم تجديد گردد كه چگونه با سنگهايي، شيطان را كه براي فريب دادن آنها خود را به آنان نزديك كرده بود، راندند، تا فرمان خدا را انجام دهند، و ما هم شيطان را چنين دور كنيم، تا خاطرة گذشت و همّت و خلوص ابراهيم خليل ع تجديد گردد كه چگونه راضي شد تا عزيزترين فرزند خود، جوان ارزشمندش را در راه خداوند قربان كند، ما هم چنين درس فداكاري و تسليم در برابر حق را بياموزيم.

اينك نيز در ميان ملل مختلف رسم است كه براي بزرگداشت و تجديد خاطرة بزرگمردي كه صدها سال است از دنيا رفته، تشكيلاتي شبيه تشكيلات عصر او در معرض نمايش درمي آورند تا نموداري از زندگي او را مجسم كنند، و اين تجسم كردن درسي براي تماشاگران باشد.

اصولاً گاهي براي پيشبرد اسلام از احساسات استفاده مي شود، اين رجزها و شعارها كه مسلمين و شهداي راه حق در برابر دشمن مي خواندند، جز براي اين است كه احساسات دشمن را ضعيف كرده و احساسات خود را قوي نمايند؟!

اين احساسات به قدري مورد توجه است كه گاهي از سرسخت ترين دشمن اسلام به نفع اسلام، از اين راه استفاده مي شد، چنان كه وقتي قريشيان تصميم جدي گرفتند تا پيامبر ص را به قتل رسانند، ابوطالب پدر باوفاي علي ع حساسات خانوادگي ابولهب (دشمن پيامبر) را به جوش آورد و به علي ع فرمود: برو به عمويت ابولهب بگو! كسي كه چون تو عموئي داشته باشد، خوارنخواهد شد علي ع نزد ابولهب رفت و همين جمله را گفت: اگر از تصميم خود دست برنداريد؛ مسلمان خواهم شد و به اين وسيله قريشيان را از تصميم خود منصرف ساخت. (3)

احساسات بود كه عموي رسول خدا ص حمزه را به اسلام گرايش داد، آن موقع كه از شكار برمي گشت ديد گروهي دور پسر برادرش محمد ص را گرفته اند اطلاع يافت كه ابوجهل با ياوه سرايي و مسخره كردن از محمد ص بدگويي ميكند حمزه آمد و باكمانش سر ابوجهل را شكست و فرياد زد شهادت مي دهم كه خدايي جز خداي يكتا و بي همتا نيست، و اين محمد ص رسول خدا است، پس از اين واقعه و پس از جوش و خروش افتادن احساساتش، نزد رسول خدا ص آمد، آيات قرآن و بيانات شافي و وافي و كافي رسول خدا ص عقل او را نيز قانع كرد كه اسلام حق است، مسلمان واقعي شد و در راه اسلام در جنگ احد شهد شهادت نوشيد و از پيامبر ص لقب سيد الشهداء گرفت. او در پرتو احساسات به حقيقت راهنمايي شد. (4) چقدر انسانهايي كه در پرتو ابراز احساساتي كه با سينه زني ها و سوگواريها و حسين گفتن ها به سوي حسينع آمدند و واقعاً حسيني شدند.

توجه به اين نكته نيز بحث ما را تكميل مي كند كه حضرت زينب س در ماجراي كربلا، از برانگيختن عواطف و احساسات مردم، استفاده فراوان كرد، هنگام خروج از شام، به دستور يزيد، هودجها را با پارچه هاي پرزرق و برق، آراسته بودند، آن حضرت اعتراض كرد و فرمود: ما عزادار هستيم، همه را سياه پوش كنيد. دشمنان ناگزير شدند و همه را سياه پوش كردند، و همين سياه پوش شدن و سياه پوش كردن تكايا و مجالس هنگام عزاداري، براي شيعيان شعار گرديد. 5

در پايان به نكته اي اشاره مي كنم كه قابل توجه مي باشد؛ اسلام با اصل موسيقي مخالف نيست بلكه در بعضي موارد موسيقيها را تجويز نموده است آيات قرآن كريم از آهنگ دلربايي برخوردار است وهمين آهنگ دلنشين بسياري از كفار قريش را جذب نمود، روايات معصومينع نيز چنين هستند. پس اصل موسيقي دراسلام حرام نيست. درخصوص نام مقدس معصومينع نيز اگر در اين حد از موسيقي و آهنگ استفاده مي شود اشكالي ندارد و چه بسا جوانان را جذب نموده و به مرور دعوت به تفكر در سيره معصومين ع نمايد. نقطه مقابل آن بيان نام معصومينع است، با صداي زشت وساده كه ممكن است تأثير منفي در مستمع داشته باشد. مطلب ديگري كه بايد در خصوص سؤال شما بيان كرد اين است كه درهمه مسائل از واجب و حرام و مستحب و مكروه و مباح بايد مقتضيات زمان و مكان رامد نظر داشت. درهمه زمانها و مكانها نمي شود يك حكم واحد كرد مگر در اصول مسلّمه لاتغيير اسلام.

اميدواريم همه ما توفيق قيام لله براي بهبود وضعيت جامعه داشته باشيم.

التماس دعا





منابع و مآخذ :

* صحيفه النور،ج5،امام خمينيره

1. اسلام هيچ گاه با عواطف و احساسات انسان از در ستيز و مبارزه در نيامده، و انگيزه هاي طبيعي انسان را ناديده نگرفته، بلكه آنان را در مسير هدايت قرار داده است، در بسياري از موارد، عواطف موجب جنبش بر ضد ظلم خواهد شد.

2. بحار، ج36، ص205.

3. روضه الكافي، ص276، بحار، ج22، ص65 و 266

4. مجالس المؤمنين، ج1، ص177 ، الخصائص الزنبيه، ص296

برگرفته از كتاب: پاسخ به پرسشهاي مذهبي شما، محمد محمدي اشتهاردي